Blog | Barrières

By Femke van Hardeveld In blog, Nieuws

De sleutel tot duurzame voedselverpakkingen van papier & karton

 

 

Je ziet er meestal niets van, toch zijn barrières enorm belangrijk voor de verpakkings- en voedselindustrie. Dat heeft alles te maken met voedselveiligheid en houdbaarheid. Tegelijkertijd spelen barrières een sleutelrol bij het milieuvriendelijker maken van verpakkingen. Bij IPP krijgen we veel vragen over deze materie. Alle reden voor Marco van Uden, IPP’s specialist Coatings & Laminaten, om stil te staan bij de stand van zaken.

 

 

In een eerder blog gaf Jeroen Kuiper aan dat verpakkingsproducenten steeds vaker kiezen voor papier en karton als alternatief voor kunststof verpakkingen. Dit om te kunnen voldoen aan (Europese) regelgeving, omdat het goed te recyclen is en vanwege de duurzame uitstraling die de consument zo waardeert.

 

Kiezen voor papier of karton als voedselverpakking betekent bijna altijd kiezen voor de juiste barrière. Een barrière vorm je door een coating aan te brengen op, of te verwerken in, het basismateriaal. Het voorkomt dat stoffen doorgelaten worden. En dat gaat twee richtingen op: uiteraard wil je dat voedsel netjes en vers in de verpakking blijft en er geen vet, vocht of aroma door het materiaal sijpelt. Ook wil je dat ongewenste stoffen van buitenaf, zoals drukinkt, MOSH/MOAH (minerale oliën) of zuurstof geweerd worden. Een PE-coating is een oplossing voor deze problemen, maar is niet altijd geschikt voor recycling. Inmiddels zijn er beter recyclebare en composteerbare coatings voor papier en karton beschikbaar. Voor veel toepassingen zijn er daarmee groene(re) alternatieven op de markt. ­

 

Tussenstand ontwikkeling duurzame barrières

Omdat het ontwikkelen van duurzame barrières bij veel papierfabrieken een speerpunt is, volgen nieuwe mogelijkheden elkaar rap op. Waar staan we nu? Ik geef je een tussenstand van een aantal veelgebruikte (duurzame) barrières.

 

 

Oude verpakkingswijze	Het duurzamere alternatief
Kartonnen ovenverpakking met PET	Karton voorzien van ovenable bio-food-coating met een goede vetbarrière en vochtdoorlatendheid
(Snack) groente in plastic emmers van PET	Kartonnen verpakking voorzien van een vochtdoorlatende biocoating
Takeaway dozen van PS	Kartonnen verpakking met vetwerende biocoating of een PET laminaat met een kleiner aandeel plastic dan een volledig PS verpakking
Snoepzakken van PP	Papieren zakken met een foodbarrière coating

 

 

Er wordt momenteel hard gewerkt aan een duurzame oplossing om migratie van water(damp) (WVTR), zuurstof en aroma beter tegen te gaan, wat een lange houdbaarheid garandeert.

 

De fabrieken die wij vertegenwoordigen, zoals bijvoorbeeld Salzer (vetwerende coating), Stora Enso (sealbare dispersiecoating op karton) en Metsä Board (eco barrier, biologisch alternatief voor PE) maken goede stappen in de juiste, duurzame, richting. Onlangs voegden we de flexible packaging papers van leverancier Koehler toe aan ons assortiment. Zij biedt een volledig portfolio barrierpapers, die ook nog eens sealbaar zijn.

 

 

Basisvoorwaarden

Op zoek naar de meest geschikte barrière stel je om te beginnen de eisen per toepassing vast. Je beantwoordt dan vragen als Wat wordt verpakt? Hoelang moet het houdbaar blijven? Wordt het verwarmd? Komt het in de koelkast of vriezer? Ook het afsluiten van de verpakking is meestal een belangrijke basisvoorwaarde. Sealen gebeurt door twee lagen te laten samensmelten; de standaardoplossing bij kunststof verpakkingen. Het afsluiten van papier en karton vereist een ander procedé, waarbij je rekening moet houden met de barrière. Ook daar zijn tegenwoordig mooie oplossingen voor.

 

Als je alle basisvoorwaarden in kaart hebt gebracht, kun je de bestaande verpakking verbeteren. Het beste resultaat krijg je door goede samenwerking met de betrokken partijen. En door alles uitvoerig te testen.

 

 

Investering

In de ideale situatie merken onze klanten er niets van dat ze overstappen naar een ander materiaal. Maar dat lukt niet altijd. Nieuwe verpakkingsmaterialen en -methodes vragen soms ook om aanpassingen in de productie. Dit brengt kosten met zich mee. Nog niet iedereen is bereid om daarvoor te betalen. Toch is de verwachting dat de gemaakte kosten zich op termijn terugverdienen. Omdat – mede onder invloed van Europese regelgeving – de groeiende vraag naar duurzame verpakkingen niet te stuiten is. Het zou de industrie wel helpen als er op Europees- of wereldniveau duidelijke afspraken worden gemaakt en de investeringen daarmee in perspectief geplaatst kunnen worden.

 

 

Karton met meerwaarde

Voor elk type product en elk productieproces zoeken we bij IPP de beste oplossing. In mijn grafische verleden kreeg ik vaak te maken met allerlei typen veredeling, coatings en folies. Ik noem dat altijd ‘karton met meerwaarde’. Die kennis en ervaring zet ik nu in voor onze klanten. Sinds ik mij in september 2020 aansloot bij het team van IPP, onderzoek ik nieuwe mogelijkheden. Ik combineer verschillende kartonsoorten met diverse coatings en laminaten en probeer op die manier de ontwikkeling te versnellen.

 

Afgelopen maanden lag ik bijvoorbeeld regelmatig op mijn buik in de tuin om te controleren of een nieuw bedacht product voor de horti-industrie voldoet aan de verwachtingen. En met succes: het is gelukt om met een minimale hoeveelheid kunststof een waterdicht karton te maken, als alternatief voor plastic plantenstekers. Zo komen we steeds dichter bij de perfecte oplossing.

 

 

Totale plaatje

We verliezen bij IPP nooit het einddoel uit het oog. Het gebruik van papier en karton is geen doel op zich. En kunststof is lang niet altijd slecht. Wat de consument uiteindelijk met de verpakking doet en hoe herbruikbaar verpakkingen met etensresten zijn, spelen ook een rol. We denken ook na over de milieubelasting in verhouding tot het product waarvoor het bedoeld is. Bij elke milieuvriendelijke oplossing is er onvermijdelijk een trade-off, maar het mag natuurlijk nooit ten koste gaan van de voedselveiligheid, kwaliteit en houdbaarheid.

 

» Coffee to go

Een bakkie koffie voor onderweg: vroeger geserveerd in een dun plastic bekertje, tegenwoordig meestal in een kartonnen cup met mooie bedrukking. Toch ligt de verpakking nog onder vuur. Bij een coffee to go is de milieu-impact van de koffie zelf het grootst. De koffiebonen zijn geoogst, over de halve wereld hiernaartoe vervoerd, verwerkt, verhit, gemalen, verpakt en verder gedistribueerd. De milieubelasting van de papieren koffiebeker en het plastic dekseltje maken slechts een klein percentage van het totale product uit.

 

Toch onderzoeken producenten de mogelijkheid om de PE laag (noodzakelijk voor waterdichtheid & sealbaarheid) te vervangen door een composteerbare coating met dezelfde eigenschappen. De winst zit dan in het feit, dat de beker bij het oud papier verwerkt kan worden. Veel testen brengt de oplossing dichterbij. Er zijn al coatings als alternatief voor PE. Ze bevatten nog steeds polymeren, nodig voor de verwerking van de verpakking, maar vele malen minder. Iedere stap in de goede, duurzame, richting is er een!

 

Kansen in het schap

Als ik door de supermarkt loop, ben ik meer bezig met verpakkingen die beter kunnen dan met wat er op mijn boodschappenlijstje staat. Soms wordt een kunststof bak gecombineerd met een kartonnen sleeve. Dat is mooi voor de uitstraling, maar het levert weinig milieuwinst op. Er zijn legio producten die ook in een mooie, bedrukte, kartonnen verpakking kunnen. De opmars van barrières maakt efficiëntere verpakkingsvormen mogelijk. Ik verwacht in de komende jaren bijvoorbeeld een grote groei van skinverpakkingen. Dit bestaat uit een onderfolie of een tray, rondom vacuüm geseald met een zogenaamde skinfolie. Door folie te combineren met een kartonnen drager die voorzien is van een barrière, gebruik je tot zo’n 70% minder plastic dan de huidige kunststof tray. Het neemt minder ruimte in, verlengt de houdbaarheid en extra voordeel is dat het karton uitstekend te bedrukken is. Barrières hebben de toekomst.

 

Wil je duurzaam ondernemen en dito verpakken? Laat je dan goed adviseren. Als de oplossing er niet al is, dan is deze zeker nabij. En wellicht heb ik tijdens het doen van de boodschappen voor jouw verpakking al een duurzamer alternatief bedacht. Vraag het me gerust!

 

 

Marco van Uden

Specialist Coatings en Laminaten – IPP

marco.van.uden@ipp.nl

+31 (0)6 23 64 16 57